بمانیم یا از بورس خارج شویم؟
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه دوران بسیار سختی به لحاظ تاریخی در یک سال گذشته سپری شد به جدیدترین آمار مرتبط با بازار سرمایه اشاره کرد و گفت: شاخص کل از ابتدای سال از 62 هزار و 461 واحد با رشد بیش از 23 درصدی به رقم 78 هزار واحد رسیده است. همچنین شاخص هم وزن با رشد 27 درصدی به 12 هزار 562 واحد رسید.
هر هفته خبر از حمایت بازار از سازمان بورس، مجلس و یا دولت بیرون می‌آید اما بعد از یک الی دو روز که بازار مثبت شد، روند بازار به حالت قبل بر می‌گردد، به نظر می‌رسد بیان همین جمله یعنی حمایت از بازار سبب شده که سهامداران خرد تحمل دوران اصلاح را نداشته باشند، آیا شما با انواع حمایت دولت از بازار در این شرایط موافق هستید؟ و اینکه واقعا در عمل حمایتی توسط دولت از بورس صورت گرفته است؟
در این مدت می‌گفتند که دولت حامی بازار است، من نمی‌فهمیدم اینکه دولت حامی بازار است یعنی چی؟ دولت تا کنون در بازار فروشنده بود و کسی که فروشنده هست، حامی محسوب نمی‌شود، بلکه کسی که می‌خرد حامی بازار است. این دستوراتی که سازمان بورس و یکسری از نهادهای دیگر مبنی بر خرید حقوقی‌ها می‌دهد، غیر قانونی است، شما نمی‌توانید کسی را مجبور به خرید در بازار کنید، چه سهامدار حقوقی و چه حقیقی اختیارش دست خودش است. اگر در بازار بخواهد حمایتی صورت بگیرد باید خریدی صورت بگیرد در حالی که کلا حمایت از بازار کار درست نیست، اما اگر نیت هم حمایت از بازار است، با حلوا حلوا کرد و اینکه می‌خواهیم از بازار حمایت کنیم دهن شیرین نمی‌شود.
دولت یک رویکرد اشتباهی را در پیش گرفت و تبلیغاتی را انجام داد که یک عده به خاطر همین تبلیغات وارد بازار شدند در نتیجه آنها مسبب ضرر و زیان خود را دولت می‌دانند، اگر دولت این تبلیغات و حرف‌ها را نزده بود و یا به نوعی بازار سرمایه را یک محل بدون ریسک معرفی نمی‌کرد، شاید الان چنین اتفاقاتی نمی‌افتاد و توقعی هم ایجاد نمی‌شد، آنقدر تبلیغات گسترده‌ای صورت گرفت و سرمایه‌گذاری در این بازار آنقدر جذاب نشان داده شد که عده زیادی که بیشتر آنها هم سابقه از حضور در بازار نداشتند به بورس هجوم آوردند و الان مسبب ریزش بازار را دولت می‌دانند، که می‌توان گفت بخشی هم حق دارند، نباید دولت به این شکل تبلیغ می‌کرد.
*گفته شده که قرار است یک درصد از منابع صندوق توسعه به بازار تزریق شود، به نظر شما این رویکرد مثبتی برای بازار است؟
رویکرد دولت در مقابل بازار سرمایه و تبلیغاتی که انجام داد این حس را در سهامداران خرد ایجاد کرد که دولت از بورس حمایت می‌کند در حالی که ما با دولتی روبه رو هستیم که ۲۵۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه دارد. دولتی که دستش به دهانش نمی‌رسد چطور توان حمایت دارد. البته رونق بورس چیز خوبی است نه اینکه فکر کنید که این بازار می‌تواند مشکلات کشور را حل کند چرا که ما دارای مشکلات زیر ساختی، تحریم، نداشتن محیط امن سرمایه‌گذاری و غیر هستیم.
قسمت عمده پولی که در بازار سرمایه وجود دارد، در بازار ثانویه جابه جا می‌شود و در حالی که در تامین مالی شرکت‌ها هیچ ارتباطی ندارد و طول می‌کشد تا این بازار بتواند به تولید کمک کند.
این داستان که یک درصد از صندوق توسعه به بازار تزریق شود در این شرایط برای بازار خوب است اما به هر حال کمک از صندوق توسعه ملی هم تامین مالی خطرناک است و به شکل استقراض از بانک مرکزی می‌باشد. دولت خودش را بدهکار کرده و الان به گونه‌ای ناچار است که به شکلی از بازار حمایت کند در نتیجه خودش که پولی ندارد پس تصمیم می‌گیرد از صندوق توسعه ملی کمک بگیرد. اگر دولت یک ریال از جایی برداشت کند باید همان مقدار را پول چاپ کند یعنی اگر هزار تومان به بازار سرمایه کمک کند باید به همان اندازه پول چاپ کند.
فطانت با اشاره به افزایش 22 درصدی شاخص فرابورس گفت: ارزش بازار بورس هم اکنون به 320 هزار میلیارد تومان و فرابورس به 95 هزار میلیارد تومان رسیده است که مجموع ارزش بازار سرمایه را به 420 هزار میلیارد تومان یا 120 میلیارد دلار رسانده است.
سخنگوی سازمان بورس رشد بازار بدهی را یکی از دلایل مهم در افزایش حجم فرابورس خواند و گفت: معاملات اوراق بدهی، حجم معاملات در بازار فرابورس و بورس را به هم رساند به گونه ای که هم اکنون ارزش هر دو بازار 32 هزار و 800 میلیارد تومان است.
وی افزود: متوسط معاملات روزانه بازار از ابتدای سال 100 میلیارد تومان بوده است که این عدد طی سه هفته گذشته به 385 میلیارد تومان رسیده است که این میزان، بدون در نظر گرفتن معاملات بلوکی و عمده است که نشان می دهد نقدینگی به سمت بازار سرمایه حرکت کرده است.
وی در خصوص بورس کالا و بورس انرژی نیز اظهار داشت: حجم معاملات فیزیکی بورس کالا 19 میلیون تن به مبلغ 25 هزار و 600 میلیارد تومان است و بازار مشتقه بورس کالا 11 هزار و 700 میلیارد تومان است. بازار فیزیکی بورس انرژی نیز تا کنون شاهد معامله 1800 میلیار تومان کالا بوده است و در بازار مشتقه بورس انرژی، برق 719 میلیارد تومان و نفت کوره 167 میلیارتومان معامله شده است.
فطانت درخصوص سرمایه گذاران خارجی و میزان فعالیت آنها در بازار سهام نیز گفت: حجم متوسط سرمایه گذاری خارجی روزانه به 2 میلیارد و 400 میلیون تومان رسیده و حجم پرتفوی سرمایه گذاران خارجی که کد معاملاتی خارجی اخذ کردند به 520 میلیارد تومان رسیده است.
سخنگوی سازمان بورس پیرامون ورود شرکت های جدید به بازار نیز افزود: در سال جاری تاکنون 514 میلیارد تومان عرضه اولیه در فرابورس و بورس داشتیم که حاصل پیوستن 13 شرکت به بازار سرمایه بوده است.
وی به ارایه ابزارهای جدید و متنوع با هدف تأمین مالی به بازار سرمایه برای نخستین بار اشاره کرد و گفت: انتشار اوراق استصناع با رقم 160 میلیارد تومان که در کمتر از یک روز به فروش رسید. همچنین ما در هفته های گذشته 200 میلیارد تومان تأمین مالی نفت از طریق اوراق را داشتیم که در کمتر از 2 روز معاملاتی به فروش رسید.
وی همچنین به تأمین مالی یک هزار میلیارد تومانی وزارت نفت و زیر مجموعه های شرکت نفت از طریق بورس انرژی اشاره کرد و گفت: وزارت نفت و زیر مجموعه های آن 1000 میلیارد تومان از طریق بورس انرژی برای نخستین بار تأمین مالی کردند.
وی به اوراق جدید مانند اوراق رهنی که دستور العمل آن توسط سازمان ابلاغ شده، اشاره کرد و گفت: مصوبه این اوراق در ارکان مختلف اخذ شده و وزیر مسکن در نامه به معاون اول رییس جمهور با انتشار اوراق رهنی به مبلغ 10 هزار میلیارد تومان اعلام آمادگی کرده است.
فطانت با تأکید بر اینکه دوران سخت و تاریخی بازار سرمایه سپری شد، گفت: بحث تحریم ها به عنوان ریسک مهمی برای بازار بود که با اجرای برجام برطرف شد و طبیعتاً منابعی که از کاهش هزینه های نقل و انتقال و سایر منافع برجام حاصل می شود، در بازار سرمایه به خوبی اثر خود را خواهد گذاشت.
تحقق خواسته های بازار پس از پیگیری های متعدد
وی در بخش دیگری از سخنان خود اظهار داشت: سال گذشته قول دادم با پیگیری در کمیته تثبیت بازار برخی از زمینه های ریسک های سیستماتیک برطرف شود که با تلاش های انجام شده و جلسات متعدد در این کمیته امروز شاهد بازگشایی نماد پالایشگاهی ها و تعویق بحث کیفی سازی آنها، کاهش نرخ خوراک پتروشیمی ها و نیز کاهش بهره مالکانه مهادن در بودجه کل کشور هستیم.
همچنین، یکی از مطالبات تعیین تکلیف بدهی دولت به شرکت ها بود که یکی از بزرگترین مطلبات را شرکت مپنا داشت که این بدهی در قالب اسناد خزانه اسلامی تعیین تکلیف شد. در این رابطه وصول 140 هزار میلیارد تومان از مطالبات شرکت ها از دولت پیش بینی شده که همه این مبلغ وارد بازار نمی شود. اما در یک بازه زمانی دو تا سه ساله و از راه هایی همچون انتشار اسناد خزانه اسلامی، وضعیت مطالبات دولت تعیین تکلیف می شود که می تواند تحرکی را به ویژه در شرکت های پیمانکاری و بانک ها ایجاد کند.
حرکت دامنه نوسان و حجم مبنا به سمت استانداردهای جهانی
سخنگوی سازمان بورس در ادامه به باز کردن دامنه نوسان و حجم مبنا به عنوان یک گام برای نزدیک شدن بازار سرمایه ایران به استانداردهای جهانی اشاره کرد و گفت: اینکه امروز آثار اخبار مثبت با سرعت بیشتری در بازار سرمایه نمایان می شود و روزانه افزایش های هزار و حتی دو هزار واحدی را شاهد هستیم و امیدواریم بتوانیم در میان مدت با استانداردهای جهانی تطبیق پیدا کنیم.
رونمایی از 5 سامانه جدید
همزمان با برگزاری این نشست از 5 سامانه جدید رونمایی شد که شامل سامانه مدیریت پیگیری تخلفات و رسیدگی به شکایات (سمتا)، سامانه جامع مدیریت دسترسی کاربران، سامانه کدال همراه، درگاه انگلیسی سازمان بورس و اوراق بهادار و سایت انگلیسی پایگاه اطلاع رسانی بازار سرمایه (سنا) بود.
بورس ایران در آستانه عضویت IOSCO
رییس سازمان بورس در خصوص فرآیند ورود سرمایه گذاران خارجی به بورس و مدت زمان صدور کد معاملاتی برای آن ها اظهار داشت: فرآیند ورود سرمایه گذاران خارجی ابتدا شامل دریافت کد معاملاتی می شود و دوم بایستی دید فرد سرمایه گذار به صورت مستقیم وارد بازار ما می شود و یا از طریق یک شرکت ثبت شده در ایران، که در این صورت فرد مشمول فرآیند سرمایه گذاری خارجی نیست. سومین مورد نیز ورود آن ها از طریق صندوق های سرمایه گذاری است.
دراین راستا و برای حرکت های بعدی یک دیپلماسی تعریف شده و با توجه به این که مدتی عضو سازمان بین المللی کمیسیون های بورس و اوراق بهادار IOSCO نبوده ایم، طی نشست های برگزار شده طی ماه های گذشته بین ما و ریاست آیسکو مقرر گردیده این امکان مجددا بر قرار شود. بر همین اساس کلیه اسناد و مدارک مورد نیاز فراهم شده و پیش زمینه جذب سرمایه گذاران خارجی همین بحث است که کمیته مذاکره کننده ایرانی این وعده را به ما داده که در مذاکرات بعدی به عضویت این سازمان درآییم.
جذب 20 میلیون دلار نقدینگی با راه اندازی صندوقی در عمان
وی افزود: همچنین تفاهم نامه ای با عمان امضا شده تا در این کشور یک صندوق سرمایه گذاری منابع سرمایه گذاران خارجی را جذب کند تا لزومی برای علاقه مندان به سرمایه گذاری در ایران نباشد که حتماً در کشور حضور داشته باشند. در حال حاضر این صندوق 20 میلیون دلار سرمایه به بازار ما جذب کرده و امیدواریم با توسعه زیر ساخت ها این عدد افزایش چشمگیری پیدا کند.
چرایی توقف طولانی مدت “وخارزم” و”آکنتور”
فطانت در خصوص بازگشایی برخی نمادهایی که به صورت طولانی مدت متوقف هستند، در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران گفت: در خصوص نماد های متوقف سعی شده در کمتر از یک هفته و با ارایه اطلاعات مورد بازگشایی قرار گیرند. در غیر این صورت چنانچه بیش از زمان بازگشایی نماد ها به طول بیانجامد، مدیران مربوطه مورد مواخذه قرار خواهند گرفت.
در همین راستا در مقایسه با گذشته کمترین میزان توقف نماد را داریم. گر چه دو مورد خاص “آکنتور” و نیز “وخارزم” موضوع قدری پیچیده است که در خصوص آن ها تمهیداتی در حال اندیشیدن است. بازگشایی نماد خوارزمی منوط به اقدامات بانک صادرات و شرکت مربوط پیرامون معامله نیروگاه منتظر قائم است که با توجه به برنامه های اعلامی آن ها این نماد نیز می تواند بازگشایی شود. درخصوص “آکنتور” نیز قول می دهیم مشکل بازگشایی نماد هر چه سریع تر به سرنوشت برسد.
“خودرو” چه زمانی به بازار بر می گردد؟
فطانت پیرامون نماد “خودرو” و فرآیند شفاف سازی آن گفت: اطلاعیه شرکت ها بدون دخل و تصرف سازمان و همزمان برای استفاده عموم منتشر می شود و نماد “خودرو” که دیروز متوقف و معاملات آن ابطال شد، با ارایه آثار و تعدیلات ناشی از انعقاد قرارداد با پژوی فرانسه بر بودجه سال 95 مورد بازگشایی قرار خواهد گرفت.
لزوم اصلاح قانون بازار در کنار قانون تجارت
فطانت در خصوص اصلاح قانون بازار سرمایه نیز تأکید کرد: با توجه به گذشت یک دهه از تصویب قانون بازار بایستی دید چه اصلاحاتی مورد نیاز است، اما همزمان با آن نیاز است تا قانون تجارت نیز مورد بازنگری قرار گیرد. در این رابطه یک ماه قبل با کمیسیون اقتصادی مجلس جلسه ای برگزار شده و موارد مد نظر ما به آن ها پیشنهاد شد. اما نگرانی آن می رود که خروجی تصویب این اصلاحات از مجلس به گونه ای باشد که حتی نقاط قوت قوانین فعلی نیز از دست برود. افزون بر این، سازمان بورس پیشنهاداتی را نیز در برنامه ششم توسعه ارایه کرده است.
همکاری با بورس های معتبر دنیا در دستور کار
وی در خصوص همکاری با بورس های معتبر دنیا نیز گفت: با بورس کشور کره در همه زمینه ها از جمله سخت افزار، نرم افزار و استفاده از تجربیات و دانش فنی آن ها توافقاتی به دست آمده است. همچنین با سایر بورس های معتبر دنیا نیز رایزنی هایی صورت گرفته که بعد از حصول نتیجه قطعی اطلاع رسانی لازم انجام خواهد شد.
از نمایشگاه بورس چه خبر؟
فطانت در خصوص برنامه های آتی سازمان بورس به برگزاری نمایشگاه بین المللی بورس، بانک و بیمه طی 20 تا 23 تیر ماه سال 95 اشاره و ابراز امیدواری کرد که این نمایشگاه با حضور شرکت ها و بازدید کنندگان خارجی برگزار شود.
صندوق جسورانه برای افراد جسور
سخنگوی سازمان بورس از تصویب دستورالعمل، اساسنامه و امید نامه صندوق جسورانه خبر داد که عرضه عمومی نداشته و به صورت خصوصی و برای استفاده افراد آگاه تر و حرفه ای تر عرضه خواهد شد که هدف آن راه اندازی کار های جدید، نوآورانه و دانش بنیان است.
آخرین خبرها از راه اندازی بازار مشتقه ارزی
فطانت پیرامون راه اندازی بازار مشتقه ارزی با توجه به بحث تک نرخی شدن ارز گفت: به دلیل این که بازار ارز از نرخ های متعددی پیرو می کند، نظر همکاران ما این بود که راه اندازی این بازار پس از یکسان سازی نرخ ارز انجام پذیرد. گر چه حتی بدون تک نرخی شدن ارز نیز امکان راه اندازی این بازار وجود دارد، اما در این شرایط پیچیدگی های خاصی را در پی خواهد داشت. در مجموع کمیته فرعی شورای عالی بورس روز گذشته الزامات مربوط به راه اندازی این بازار را مورد بررسی قرار داد و به جد پیگیر این موضوع است.
